Kevin Begon -
Een meerderheid van de Belgen – en met name de zestigplussers - vraagt zich af hoe ze hun kinderen of kleinkinderen financieel kunnen ondersteunen. Dat blijkt uit een enquête van onderzoeksbureau Profacts in opdracht van onze bank om de bezorgdheden van de Belgen te onderzoeken.
Er is een aantal goede redenen om een schenking te doen aan je kinderen of kleinkinderen. Je geeft ze een som op het moment in hun leven dat ze het echt nodig hebben, bijvoorbeeld om een eigen woning aan te schaffen. Door te schenken, kun je er ook voor zorgen dat je erfgenamen later minder erfbelasting betalen.
Een som geld schenken is heel eenvoudig, zegt Philipp Bollen, Director Estate Planning bij BNP Paribas Fortis. Je schrijft het geld over op de rekening van je (klein)kind en het is gebeurd. Je hoeft niet bij een notaris langs te gaan of schenkingsrechten te betalen. Er dient wel een erkenning van schenking te worden opgemaakt als bewijsdocument. Bovendien zitten er wel een aantal addertjes onder het gras. Als de schenker binnen de drie jaar na de schenking overlijdt, wordt er met het bedrag van de schenking rekening gehouden bij het berekenen van de successierechten. En die liggen, voor grotere bedragen, hoger dan de schenkingstarieven.
Een andere kwestie waar je moet voor uitkijken is het voorbehouden deel, ook wel de reserve genoemd, zegt Philipp Bollen. Al je kinderen samen hebben wettelijk recht op de helft van je nalatenschap. Je moet er dus voor uitkijken dat je nooit meer dan de helft van je vermogen wegschenkt aan je kleinkinderen. Tenzij je hier bij leven goede afspraken over maakt met alle betrokkenen en die afspraken bij de notaris vastlegt in een erfovereenkomst.
Om de schenking officieel te maken en dus successierechten bij overlijden binnen de drie jaar te vermijden, heb je een aantal opties. Ofwel ga je het erkenningsdocument van schenking registreren bij de belastingdienst en betaal je de schenkbelasting, ofwel ga je langs bij een notaris. Naast de schenkbelasting betaal je dan ook het ereloon van de notaris.
De schenkingstarieven zijn een gewestelijke materie. Vlaanderen en het Brussels Gewest hanteren voor roerende goederen (geld, aandelen, juwelen) een vlaktaks van 3% in rechte lijn en tussen echtgenoten of samenwonenden. Anderen betalen 7%. In Wallonië betaal je respectievelijk 3,3% voor schenkingen in rechte lijn en 5,5% voor schenkingen tussen broers en zussen en tussen nonkels en tantes en nichten en neven, en 7,7% voor schenkingen tussen andere personen.
Het is ook mogelijk om een overlijdensverzekering af te sluiten. In dat geval zal de verzekeringsmaatschappij een geldsom uitkeren waarmee de eventuele successierechten kunnen betaald worden indien de schenker zou overlijden binnen de drie jaar na de schenking.
Ouders en grootouders zijn soms ongerust over wat hun (klein)kinderen met het gekregen geld zullen doen. “Het is nochtans mogelijk om voorwaarden te koppelen aan een schenking, zegt Philipp Bollen. Zo kun je bijvoorbeeld bepalen dat je (klein)kind de gekregen som enkel mag gebruiken om een woning te kopen.
Een andere bezorgdheid is dat je als schenker moeilijk in kan schatten hoeveel kapitaal je zelf nog nodig hebt om comfortabel en zorgeloos te leven. Beschik je bijvoorbeeld over voldoende middelen om jarenlang de kosten van een woonzorgcentrum te betalen? Een mogelijke oplossing is schenken onder voorwaarden. Je kunt bijvoorbeeld (een deel van) je beleggingsportefeuille wegschenken met behoud van vruchtgebruik. De ontvanger heeft de blote eigendom, jij ontvangt de dividenden en interesten. Een andere optie is een schenking onder financiële last. Zo kun je bepalen dat er aan het ontvangen van de schenking een bepaalde verplichting is verbonden, zoals bijvoorbeeld het periodiek uitkeren van een bepaald bedrag.
Ook via een levensverzekering kan dit in de praktijk gebracht worden, voegt Philipp Bollen nog toe. In zo’n spaar- of beleggingsverzekering kun je de voorwaarde van de financiële last inbouwen. Zo kun je jaarlijks een inkomen van maximaal 2,5% van het geschonken bedrag opnemen. Je hoeft het niet op te nemen, maar kan het wel doen als bijvoorbeeld je medische kosten oplopen. Wanneer je overlijdt, wordt het verzekerde bedrag uitbetaald aan de begunstigde.
BNP Paribas Fortis wil je helpen met je geldzaken. Daarom vroegen we aan meer dan 1.000 Belgen welke vragen en bezorgdheden ze hebben. Met de serie Ask Your Bank bieden we een antwoord in duidelijke taal.
© 2025 BNP Paribas Fortis