-

ESG-regelgeving: de EU schakelt een versnelling hoger

Een dubbel materialiteitsonderzoek, een mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens, nieuwe rapporteringsnormen inzake duurzame ontwikkeling … Wat houdt dat precies in en wat is de impact voor bedrijven?

Midden juni kwam de Europese Commissie met een aantal verduidelijkingen in verband met een reeks maatregelen om de transitie naar een klimaatneutrale economie tegen 2050 te versnellen. Die maatregelen legde BNP Paribas onlangs tijdens een webinar voor aan een panel van klanten en experts in duurzame financiering.

CSRD, een nieuwe, ambitieuzere richtlijn

De duurzaamheidsrapportering van bedrijven is een van de kernelementen van de Europese Green Deal. Daarom wordt de Europese NFRD-richtlijn (Non Financial Reporting Directive), die vandaag geldt voor de bekendmaking van niet-financiële prestaties van ondernemingen op het Europese vasteland, vanaf 1 januari 2024 geleidelijk vervangen door een nieuwe, ambitieuzere richtlijn: de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). Daaronder vallen alle ESG-criteria die betrekking hebben op milieu- en sociale thema’s en goed bestuur (Environmental - Social - Governance).

Dit zijn de belangrijkste nieuwigheden die de CSRD invoert:

• Een ruimer toepassingsgebied: de rapporteringsverplichtingen zullen op veel meer bedrijven van toepassing zijn, onder meer op alle bedrijven die genoteerd staan op de Europese gereglementeerde markten.
• Versterking en standaardisering van de rapporteringsverplichtingen: op basis van geharmoniseerde Europese normen (de ESRS, zie verder) moeten bedrijven vanuit een dubbel materialiteitsperspectief (zie verder) gedetailleerde informatie publiceren over de materiële risico’s, kansen en impact voor en van het bedrijf, gelinkt aan de relevante ESG-criteria.
• Alles op één plek: de duurzaamheidsrapportering moet worden gepubliceerd in een specifieke rubriek van het bestuursverslag, in een specifiek digitaal formaat.
• Verplichte controle van de informatie door een accountant of onafhankelijke derde.

De ESRS-normen

De CSRD voorziet in de invoering van gedetailleerde duurzaamheidsrapporteringsnormen, de ESRS-normen (European Sustainability Reporting Standards). De definitieve goedkeuring daarvan is gepland voor augustus 2023. Die 12 normen moeten de rapportering door de bedrijven harmoniseren. Ze moeten in hun rapportering een antwoord bieden op vier belangrijke vragen:

• Hoe houdt de governance (het bestuur dat het bedrijf voert) rekening met de uitdagingen op het gebied van duurzaamheid?
• Hoe worden die duurzaamheidsuitdagingen geïntegreerd in de strategie en het bedrijfsmodel?
• Hoe worden effecten, risico’s en kansen op het gebied van duurzaamheid in de hele waardeketen geïdentificeerd en beheerd?
• Hoe worden de prestaties (KPI’s) en de doelstellingenb.t. de actieplannen en de ingezette middelen gemeten?

De thema’s van de ESRS-normen hebben zowel betrekking op het transversale niveau (strategie, governance …) als op milieukwesties (biodiversiteit, vervuiling, water- en mariene hulpbronnen …) en sociale kwesties (naleven van de mensenrechten, werknemersbeleid, beheer van de relaties met de leveranciers …). Op termijn is er voor de bedrijven die onder de richtlijn vallen werk aan de winkel, met mogelijk tot 20 templates en wel 1.100 velden om in te vullen!

Het beginsel van dubbele materialiteit

Het belangrijkste nieuwe aspect in de CSRD is het dubbele materialiteitsperspectief in de rapportering. Dat houdt in dat de onderneming haar belangrijkste uitdagingen op het vlak van ESG – en de ESRS-normen die erop van toepassing zijn – moet identificeren kijkend naar:

• De effecten, risico’s en kansen die deze uitdagingen voor haar kunnen meebrengen.
• De impact die het bedrijf zelf kan hebben op samenleving en milieu.

Bedrijven zullen dus een grondige analyse moeten maken om samen met hun belangrijkste stakeholders te bepalen over welke ESRS-normen ze moeten rapporteren. Ze hoeven dus niet voor elk van de 12 ESRS-normen een verslag op te stellen, maar moeten bij een audit hun keuze verplicht rechtvaardigen.

Om aan de vereiste van dubbele materialiteit te voldoen, raden de experts van BNP Paribas bedrijven aan een aanpak in vier stappen te hanteren:

1. Zicht hebben op de specifieke context en de activiteit van uw bedrijf. Het is belangrijk om te bepalen wat uw scope en uw waardeketen is en om producten te maken die aansluiten op de behoeften van uw klanten.
2. Een lijst opstellen van uw belangrijkste stakeholders. Die moet u raadplegen om te bepalen welke thema’s en verwante ESRS-normen cruciaal of ‘materieel’ zijn voor uw bedrijf.
3. Een methodologie bepalen die gebaseerd is op kwantitatieve en kwalitatieve criteria.
4. Aan de hand van de drie voorgaande punten bepalen wat ‘materieel’ is voor uw bedrijf en dat opnemen in uw CSRD-verslag.

De experts van het Sustainable Business Competence Centre van BNP Paribas Fortis staan uiteraard klaar om u te begeleiden bij de duurzaamheidstransitie van uw bedrijf en de rapporteringstaken die daarbij komen kijken.

Binnenkort een ‘koolstoftaks’

Daarnaast heeft de Europese Commissie onlangs ook de invoering goedgekeurd van een mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens van de EU (CBAM of Carbon Border Adjustment Mechanism). Dat komt neer op het heffen van een milieu-douanerecht (of ‘koolstoftaks’) op bepaalde importproducten die door bedrijven buiten Europa worden geproduceerd in landen met minder ambitieuze milieunormen. De taks is gericht op de sectoren met de grootste uitstoot: cement, staal en ijzer, aluminium, meststoffen en elektriciteit.

De rapporteringswerkzaamheden rond het CBAM starten in oktober 2023 en de start van de geleidelijke inwerkingtreding van de koolstoftaks is gepland voor 2026. De tarieven zullen met de jaren stijgen.

In een later artikel gaan we dieper in op die koolstoftaks.